Wafugaji wengi wa nguruwe – wapya na hata wale waliobobea – wamejikuta wakiingia kwenye hasara kubwa pale wanapotaka kuanzisha au kupanua shamba lao kwa kununua mbegu mpya. Sababu kubwa ni kukosa uelewa wa kutosha wa namna ya kutambua mbegu bora, na hivyo kuishia kutegemea maneno ya wauzaji pekee.
Lakini ukweli ni kwamba, ufugaji wa nguruwe ni biashara, na kama biashara nyingine yoyote, mafanikio yake yanategemea sana maamuzi unayofanya mwanzoni. Ikiwa utakosea kwenye mbegu, basi uwezekano wa kupata hasara ni mkubwa sana.
Kwa hiyo, kabla hujanunua mbegu, zingatia mambo haya ya msingi:
1. Afya Njema
Nguruwe bora anatakiwa kuonyesha afya njema kwa macho:
-
Anatembea bila kulegea au kupepesa miguu.
-
Hana kikohozi cha mara kwa mara, wala kuharisha.
-
Ngozi yake haina vidonda au mapele yanayodumu muda mrefu.
-
Macho yake ni makavu, safi na yenye mng’ao, bila usaha.
Mfugaji makini atakuruhusu pia kuona rekodi za chanjo na matibabu – usiridhike kwa maelezo ya maneno pekee.
2. Mwili Ulio Imara na Uliojaa Misuli
Nguruwe bora anapaswa kuwa na:
-
Mgongo ulionyooka na mabega yaliyojengeka vizuri.
-
Miguu imara inayoweza kubeba mwili bila kulegea.
Kumbuka, mwili wa nguruwe ndio utaamua kasi ya ukuaji wake na uzito wake sokoni.
3. Kasi ya Ukuaji
Nguruwe bora hukua haraka kulingana na umri. Kwa mfano:
-
Kufikia miezi 5–6, anatakiwa awe na uzito wa kilo 60–70.
-
Ikiwa amechelewa sana kufikia kiwango hiki, ni ishara kwamba mbegu hiyo haina ubora au lishe yake imekuwa hafifu.
4. Kutokua na Uhusiano wa Damu (Inbreeding)
Hii ni moja ya changamoto kubwa kwa wafugaji wengi. Wengi huuziwa nguruwe kutoka familia moja bila kufahamu.
-
Epuka kununua dume na jike kutoka shamba moja au familia moja.
-
Angalia kumbukumbu za wazazi wake.
-
Bora kabisa, chukua mbegu kutoka mashamba tofauti yenye rekodi sahihi.
Inbreeding husababisha matatizo ya afya, ukuaji hafifu, na kupunguza uzalishaji wa vizazi vijavyo.
5. Chanjo na Kumbukumbu
Muuzaji wa mbegu bora atakuwa na kumbukumbu kamili za chanjo na dawa zilizotumika. Ukiona hakuna nyaraka wala uthibitisho, uwe makini – unaweza kuwa unanunua nguruwe ambaye ana magonjwa yaliyofichwa.
6. Tabia na Muonekano wa Jumla
-
Nguruwe bora huwa mchangamfu na mwenye nguvu, siyo mlegevu au kulala muda wote.
-
Ana hamu ya kula vizuri.
-
Ngozi yake ni safi na manyoya yake yanang’aa.
Kumbuka, mafanikio ya ufugaji wa nguruwe hutegemea sana hatua yako ya kwanza – kuchagua mbegu bora. Usikimbilie kufanya maamuzi ya haraka kwa sababu ya hamasa au maneno ya muuzaji. Chukua muda kuchunguza, kuuliza maswali, na kujiridhisha.
Kwa kufanya hivyo, utaepuka hasara na kujihakikishia kuwa mtaji wako unakua kwa faida.
👉 Ikiwa ungependa kupata elimu zaidi ya kitaalamu juu ya namna ya kuchagua mbegu, namna ya kuzitunza, pamoja na mbinu bora za kuepuka hasara katika ufugaji wa nguruwe, unaweza kuwasiliana nasi moja kwa moja WhatsApp kwa kutuma neno NIUNGE kupitia link hii:
🔗 https://wa.me/255764148221
write your comment here